वैदिक सनातन हिन्दु परम्पराअन्तर्गत असोज १ गते विश्वकर्मा पूजा अर्थात प्रविधि र मेसिनरी सामानहरूको पूजा गरी भगवान विश्वकर्मालाई सम्झने दिन हो । असोज १ गतेलाई विश्वकर्मा दिवसको रूपमा मानिन्छ । त्यसैले आज कलकारखाना, पार्टपुर्जा, यन्त्रको पूजाआजा गरेर भगवान विश्वकर्मालाई सम्झिने गरिन्छ ।
आज बिहानैदेखि उद्योग, कलकारखाना तथा घरघरमा आआफ्नो मेसिनरी सामग्री सफाइ गरेर पूजा गरिन्छ । हिन्दु धर्मावलम्बीहरू विश्वकर्मा बाबालाई देवताहरूका लागि शिल्प विशेषज्ञ र हरेक देवताका भवनहरूको निर्माता, हतियार शिपकार र यानहरूका रचयिता तथा निर्माताका रूपमा लिने गर्छन् ।
द्वापर युगमा भगवान कृष्णलाई राक्षसहरूले दुःख दिएपछि विश्वकर्माले समुद्रको बीचमा ‘भेद द्वारका’ बनाई लुकाएको धार्मिक विश्वास छ । एकै रातमा समुद्रको बीचमा ‘भेद द्वारका’ को निर्माण गरेकाले विश्वकर्मालाई सफल वास्तुविद्का रूपमा मानी त्यसै समयदेखि पूजा आजा गर्ने परम्परा बसेको धर्मशास्त्रविद्हरूको भनाइ छ ।
बल्वा तथा माटोबाट बनाइएका विश्वकर्माको मूर्ति बाग्मती मुहानस्थल सुन्दरीजल वा अन्य स्थलमा लगी सेलाउने गरिन्छ । भारतीय हिन्दु संस्कृतिका अन्तर्गत पनि शिल्प सङ्काय, कारखाना, उद्योगहरूमा भगवान विश्वकर्माको महत्वलाई प्रकट गर्दै प्रत्येक वर्ष १७ सेप्टेम्बरलाई श्रम दिवसका रूपमा मनाउने गरिन्छ । आजका दिन कालिगडले उपयोगमा ल्याउने विभिन्न औजारका सामानमा पूजा आराधना गरेमा धेरै समय टिक्ने, कामका बेलामा नबिग्रने र राम्रो काम गर्न सकिनेलगायत गुण प्राप्त हुने धार्मिक विश्वास छ ।
